Napoje izotoniczne zawierają przede wszystkim wodę i elektrolity – odpowiedni zestaw minerałów, który ułatwia przyswajanie wody przez organizm. To dzięki temu starannie skonstruowanemu składowi nawadniają organizm lepiej niż sama woda.
Napoje izotoniczne zostały zaprojektowane specjalnie dla sportowców, ale przydadzą się wszystkim, którzy są poddani wzmożonemu wysiłkowi fizycznemu – np podczas górskiej wycieczki. Są szczególnie polecane osobom wykonującym długi i jednostajny wysiłek, jak długodystansowe biegi, kolarstwo, marsze, ale pomogą również osobom uprawiającym sporty wymagające bardziej nieregularnego wysiłku. Mało tego – nawet, które na co dzień nie uprawiają sportu powinny sięgnąć po izotoniki np. w upały.
Jak to działa?
W zwyczajnych, nudnych okolicznościach (w trakcie odpoczynki i w odpowiedniej temperaturze) organizm człowieka traci około 35 ml wody na godzinę. Jest to ilość łatwa do uzupełnienia bez specjalnych starań z jedzeniem i piciem. Ale w czasie wysiłku fizycznego albo wzmożonych upałów ludzki organizm potrafi stracić nawet trzy litry wody w ciągu godziny. Razem z wodą organizm (głównie w formie potu) opuszczają także istotne minerały. Wszystko to prowadzi do osłabienia i zmniejszenia wydolności organizmu, a w dalszej perspektywie – do odwodnienia. Picie wody w takich przypadkach wydaje się logicznym rozwiązaniem, czysta woda wchłania się jednak wolniej niż ta zawarta w napojach izotonicznych. Z kolei zawartość minerałów w wodach mineralnych nie jest skomponowana pod kątem uzupełniania niedoborów, mogą one w sumie więc nie wystarczyć do uzupełnienia strat w organizmie.
Dlatego oprócz wody podstawowymi składnikami napojów izotonicznych są minerały: sód, potas, wapń i magnez. Sód jest głównym składnikiem potu, co oznacza, że w trakcie wysiłku lub podczas upałów tracimy go najwięcej. Tymczasem sód umożliwia efektywne wchłanianie wody do wnętrza komórek, pomaga utrzymać temperaturę ciała na stałym poziomie i reguluje balans elektroniczny w organizmie. Podobną funkcję pełni również stracony z potem potas. Wapń i magnez zapewniają właściwą pracę układu nerwowego i mięśniowego.
Oprócz tego napoje izotoniczne zawierają także węglowodany, zwykle w formie łatwo przyswajalnych cukrów, takich jak glukoza, maltoza czy fruktoza oraz witaminy.
Jak pić?
Napoje izotoniczne powinny być pite powoli i małymi, ale częstymi porcjami. Najlepiej, jeśli są w temperaturze pokojowej, bo to przyspieszy ich przyswajanie. Ponadto zimne napoje niepotrzebnie wychładzają osłabiony organizm. Zaleca się około 200-250ml napoju izotonicznego co pół godziny w trakcie trwania treningu i 500ml po jego zakończeniu. Jeśli wysiłek był duży, dobrze jest kontynuować dalsze przyjmowanie niewielkich porcji jeszcze przez kilka godzin po zakończeniu ćwiczeń. Warto pamiętać, że uzupełnienie straconych mikroelementów z organizmu trwa kilka godzin, a nawet dobę. Brak uczucia pragnienia nie oznacza, że organizm w pełni nadrobił już straty.
Nie mylcie napojów izotonicznych z energetycznymi. O tym w jednym z kolejnych wpisów ; )
Agnieszka Kąkol / Karol Rolewicz
